Prawo budowlane określa minimalne wymagania jakie powinna spełniać wentylacja grawitacyjna w domu. Wymagania możecie pobrać tutaj : Prawo Budowlane – Wymagania Wentylacj grawitacyjnej
W jaki sposób wykonać skutecznie działającą wentylację grawitacyjną (nie tylko zgodną z przepisami Prawa Budowlanego) chciałbym przedstawić na podstawie własnych doświadczeń z pobytu w tym tropikalnym domu:)
Dwa lata temu pojechaliśmy z Justyną na romantyczne wakacje na Bali w Indonezji. Postanowiliśmy zorganizować wyjazd samodzielnie. Bardzo pomocny okazał się airbnb w wyszukaniu fajnego miejsca gdzie można by się zatrzymać.
Naszą uwagę przykuł drewniany domek położony daleko od zgiełku miasta, pośrodku pól ryżowych. Dom miał jak dla mnie, człowieka z branży budowlanej, bardzo nietypowy kształt – bardzo wysoki, spadzisty dach wypłaszczony u dołu. Właściciel domku powiedział się, że dom został zbudowany w tradycyjny Jawajski sposób. Stwierdziłem, że widocznie tak w Indonezji się buduje 🙂
Przed rezerwacją zapytaliśmy o klimatyzację ( wierzcie mi, nie chcecie mieszkać w tropikach bez klimatyzacji ). Właściciel oznajmił, że nie ma potrzeby klimatyzacji…dom ma wiele otworów, przez co ciągle się wentyluje i utrzymuje przyjazną temperaturę.
Muszę przyznać, że spędziliśmy w tym domku rewelacyjny tydzień i wcale nie było nam za gorąco 🙂 Dom rzeczywiście miał dobrą wentylację. Każda ściana posiadała liczne otwory, dzięki czemu w domku mieliśmy przeciąg. Mimo że był to dom parterowy, jego wysokość była podobna do budynku piętrowego. Domek nie posiadał poddasza. Wyciąg ciepłego powietrza zgromadzonego pod dachem odbywał przez otwory blisko kalenicy.
Nietypowy dach domku pełnił funkcję gigantycznego komina. Mając praktycznie znikome opory przepływu, nawet w gorące bezwietrzne dni powietrze nieustannie cyrkulowało, dostając się przez otwory w dole domu i wychodząc górą.
W polskich warunkach, taki sposób budowy, latem przyniósłby pożądany efekt przeciągu. Z kolei zimą zamiast zapewnić wymaganą wentylację spowodowałoby tylko znaczne wychłodzenie domu i ogromne straty energii cieplnej.
Co zrobić by wentylacja grawitacyjna sprawniej działała latem i nie powodowała nadmiernego wychłodzenia domu zimą ? Oto kilka pomysłów:
1. Wentylacja grawitacyjna działa na zasadzie różnicy ciśnień między wlotem a wylotem.
Im wyższy komin wentylacyjny tym większy ciąg uzyskamy. Komin powinien być powyżej kalenicy, niezależnie jak daleko od niej się znajduje. Komin wentylacyjny zakończony poniżej kalenicy jest narażony na lokalne nadciśnienia ze strony działającego wiatru, przez co jego ciąg jest mniejszy.
2. Opory przepływu w kominie wentylacyjnym zmniejszają sprawność działania.
- Im mniejsza chropowatość komina tym mniej oporów przepływu. Jeśli możecie to najlepiej zastosować rury kominowe z PVC, potem stalowy, lub ceramiczny.
- Rury kominowe należy prowadzić pionowo bez odchyleń.
- Kratka wentylacyjna powinna być przewymiarowana by nie generować dużych oporów przepływu ( Kratka wentylacyjna powinna mieć przepustnicę dla dławienia nadmiaru ciśnienia zimą).
- Większy przekrój wewnętrzny komina powoduje spadek oporów liniowych. W domku na Bali całe poddasze było kominem 🙂
3. Wentylacja grawitacyjna wymaga świeżego powietrza z zewnątrz aby skutecznie działała.
W starszych domach infiltracja odbywa się przez nieszczelności okien, drzwi, itp. W nowych, bardzo szczelnych domach spróbujcie zrealizować nawiew powietrza świeżego przez piwnicę domu domu, lub poprzez duże kanały nawiewne zamontowane pod posadzką – zwiększa to siłę ciągu i dodatkowo wprowadzi do domu wstępnie schłodzone powietrze latem / podgrzane zimą. Im więcej otworów nawiewnych w różnych pomieszczeniach domu, tym wentylacja grawitacyjna skuteczniej działa. Otwory nawiewne powinny mieć izolowane przepustnice, aby ograniczyć nawiew zimą. Jeżeli nie mamy możliwości montażu kanałów powietrza świeżego to należałoby zamontować w każdym pokoju nawiewniki ścienne ( możliwie blisko posadzki) lub nawiewniki okienne. Polecam nawiewniki higrosterowane, które otwierają się lub zamykają w zależności od wilgotności w pomieszczeniu.
4. Obrotowe nasady kominowe (turbowenty) zwiększają ciąg powietrza o 30-50 %. Koszt zakupu to około 150 zł.
5. Wentylacja przez dach.
Jeśli macie strych zamontujcie na możliwie najwyższym poziomie np. wyrzutnię dachową lub ścienną wraz z przepustnicą (najlepiej sterowaną automatycznie). Latem nagrzane powietrze ze strychu będzie wydostawało się przez wyrzutnię wytwarzając podciśnienie, które z kolei wzmoży cyrkulację powietrza w domu.